మనసును వదిలించుకునేది ఎలా?

జనక మహారాజు ఒక ప్రక్కన రాజుగా విధులు నిర్వర్తిస్తూనే, మరో ప్రక్కన ఆత్మచింతనలో మునిగిఉండేవాడు. 'మనసు గురించిగానీ, బుద్ధి గురించి గానీ, ప్రవర్తన గురించిగానీ ఏమైనా సందేహాలుంటే జనకుడిని అడగాలీ అని చెప్పుకునేవాళ్ళు.

ఒకసారి గొప్ప పండితుడు ఒకయన జనకరాజుగారి దర్బారుకు విచ్చేశాడు. వచ్చీరాగానే, సమయాన్ని వృధా చేయకుండా, ఆయన "రాజా! మన దు:ఖాలన్నిటికీ‌ కారణం మన మనస్సే గదా? కనుక, మనం ఈ మనసును వదిలించుకుంటే సరిపోతుంది. మరి మనస్సును వదిలించుకునే మార్గం ఏమిటి? ఊహల్నీ, ఆ ఊహల్లో కోరికల గూడునూ, భయాల్నీ, సృష్టించి అది మనల్ని ఇరికించుకుంటుంది. ఒకసారి ఆ వలయంలో‌చిక్కుబడ్డాక, సమయం గడిచేకొద్దీ మనం‌మరింతగా అందులో‌మునిగిపోతాం తప్ప, ఇక పైకి రాలేం. దయచేసి, ఈ మనస్సును ఎలా వదిలించుకోవాలో, ఎలా మనం సంతోషంగా ఉండచ్చో చెప్పండి" అన్నాడు.

జనకుడు శ్రద్ధగా విన్నాడు. చిరునవ్వు నవ్వాడు. పండితుడు ఇంకా చెబుతూ పోయాడు- మనిషిని మనసు ఎంతగా బంధిస్తున్నదో రకరకాలుగా వివరించి బాధ పడుతున్నాడు.

జనక మహారాజు నడుచుకుంటూ దగ్గర్లో ఉన్న ఒక పెద్ద మ్రాను దగ్గరకు వెళ్ళాడు. దాని చుట్టూ చేతులు వేసి దాన్ని తన కౌగిలిలో బంధించి పట్టుకున్నాడు. ఆపైన పండితుడితో అన్నాడు, అక్కడినుండే- "అయ్యా! ఈ చెట్టు నన్ను బంధించి వేసింది. ఇది నన్ను వదలగానే మీరడిగిన ప్రశ్నకు సమాధానం చెప్పగలను" అని.

ఆ పండితుడు వయసులో చిన్నవాడు, తన పాండిత్యం చూసుకొని గర్వపడేవాడు. "అరే! ఏమిటి, ఈ మనిషి, 'కర్మయోగీ అని ఈయన గురించి ప్రపంచంలో అందరూ చెప్పుకుంటుంటారే, చాలా తెలివిగలవాడు అనుకొని గదా, నేనిక్కడికి వచ్చింది? కానీ ఇతను చేస్తున్నదేమిటి? తనే చెట్టును పట్టుకున్నాడన్న సంగతి ఇతనికి ఇంకా అర్థమే కాలేదా? చెట్టు ఇతన్ని పట్టుకోవటం ఏమిటి? చెట్టు పట్టుకోదుగదా?" అని, అతను జనకరాజుతో "రాజా! జడమైన ఈ చెట్టు, ఇంత తెలివైన ప్రాణివి, నిన్ను ఎలా బంధించగలదు? వాస్తవానికి, దాన్ని పట్తుకున్నది నువ్వే. నీ పట్టును కొంత సడలించావంటే, మరుక్షణంలో నీకు ఆ చెట్టునుండి స్వేచ్ఛ లభిస్తుంది. ఏదైనా సరే, చేసేందుకు అవసరమైన ఆత్మశక్తి నీకున్నది- కానీ ఆ చెట్టు స్వయంగా జడమైనది- శక్తిహీనమైనది" అన్నాడు.

జనకుడు ఆ యువ పండితుడిని అడిగాడు- " నిజంగానా? ఈ చెట్టు నన్ను నిజంగానే బంధించట్లేదా? నేను దీన్ని వదిలేస్తే ఇది నన్ను వదిలిపెడుతుందా? నిజంగా వదిలిపెడుతుందా?" అని.

యువకుడన్నాడు-" అయ్యో!‌అందులో సందేహమేముంది మహారాజా! సూర్యునివెలుతురులో పదార్థాలు ఎంత స్పష్టంగా కనబడతాయో, ఈ సంగతీ నాకు అంతే స్పష్టంగా కనబడుతున్నది. ఆ చెట్టును వదిలెయ్యండి చాలు- మరుక్షణం మీకు స్వేచ్ఛ లభిస్తుంది. వదిలి చూడండి గద! నిజం మన ముందుకొస్తుంది. వదిలెయ్యండి, దాన్ని! " అని

జనకుడు చెట్టును వదిలిపెట్టి పండితుడి దగ్గరకు వచ్చి అన్నాడు- "అదే విధంగా, ఓ పండితుడా, ఈ మనస్సు అనేది జీవంలేని ఒక జడ పదార్థం. మనం ఆత్మశక్తి గలవారం- స్వతంత్రులమైన ఆత్మలం మనం- జీవంలేని మనసుకు ప్రాణంపోసిం దానికి తెలివి తెప్పించేది మనమే. కాబట్టి, ఏంచేయాలో అదీ మన చేతుల్లోనే ఉన్నది. మనస్సుకు మనం నిరంతరంగా ఇస్తూ ఉన్న శక్తిని, ఇక దానికి ఇవ్వకుండా నిలుపుదల చేసినట్లైతేం ఇక దానికంటూ వేరేగా శక్తి ఉండదు. గుర్తించాలి- ఎన్నటికీ యజమానులం మనమే. మన పనిముట్టు మనస్సు. ఈ వాస్తవాన్ని గుర్తించిన క్షణంలోనే మనకు స్వేచ్ఛ లభిస్తుంది.

పండితుడి ప్రశ్నకు జవాబు దొరికింది. అతడు జనకుడికి నమస్కరించి వెనుతిరిగాడు.

(మూలం: పర్తాప్ అగర్వాల్.. స్టోరీస్ ఫర్ ఎ డాటర్)